Białe certyfikaty, formalnie nazywane świadectwami efektywności energetycznej, to instrument polityki energetycznej stosowany w Polsce i innych krajach mający na celu promowanie i finansowanie działań prowadzących do poprawy efektywności energetycznej. Są one częścią mechanizmu wspierającego oszczędzanie energii w różnych sektorach gospodarki.
Kluczowe informacje o białych certyfikatach:
Cel białych certyfikatów:
- Motywowanie podmiotów gospodarczych, przedsiębiorstw energetycznych oraz odbiorców końcowych do realizacji inwestycji zmniejszających zużycie energii.
- Redukcja emisji gazów cieplarnianych i zwiększenie efektywności w wykorzystywaniu energii.
Działanie mechanizmu:
- Uzyskiwanie certyfikatów: Białe certyfikaty są przyznawane za realizację przedsięwzięć zwiększających efektywność energetyczną, takich jak modernizacja systemów oświetlenia, izolacji termicznej, czy instalacji grzewczych.
- Obowiązki energetyczne: Przedsiębiorstwa zobowiązane (np. sprzedawcy energii) muszą posiadać odpowiednią liczbę certyfikatów lub uiszczać tzw. opłatę zastępczą.
Przykłady działań kwalifikujących się do uzyskania certyfikatów:
- Modernizacja systemów oświetleniowych w budynkach lub miastach.
- Wprowadzenie energooszczędnych technologii w przemyśle.
- Redukcja strat w sieciach elektroenergetycznych lub cieplnych.
- Modernizacja budynków poprzez poprawę izolacji termicznej.
Handel certyfikatami:
- Certyfikaty mogą być przedmiotem obrotu na Towarowej Giełdzie Energii (TGE) lub w innych ustalonych ramach handlowych, co pozwala podmiotom zobowiązanym spełniać swoje obowiązki w sposób elastyczny.
- Mechanizm ten działa podobnie do systemu handlu emisjami (ETS), ale koncentruje się na poprawie efektywności energetycznej.
Korzyści dla uczestników:
- Finansowanie działań proefektywnościowych z przychodów uzyskanych z certyfikatów.
- Możliwość obniżenia kosztów operacyjnych dzięki oszczędności energii.
Korzyści dla gospodarki i środowiska:
- Zmniejszenie zapotrzebowania na energię pierwotną.
- Wspieranie realizacji krajowych i unijnych celów klimatycznych.
- Zwiększenie konkurencyjności przedsiębiorstw poprzez obniżenie kosztów energii.
System białych certyfikatów w Polsce:
System jest regulowany przez Ustawę o efektywności energetycznej, a jego administrację i nadzór prowadzi Urząd Regulacji Energetyki (URE). Przyznawanie certyfikatów odbywa się w drodze przetargów lub na wniosek, gdzie oceniana jest skala potencjalnych oszczędności wynikających z planowanego przedsięwzięcia.
Białe certyfikaty stanowią więc ważne narzędzie wspierania transformacji energetycznej oraz wdrażania innowacji w zakresie zarządzania energią w przedsiębiorstwach i gospodarstwach domowych.
